Ὁ ἅγιος Γρηγόριος εἶναι «ὁ κάλαμος ὁ πλήρης τῆς Παρακλήτου πνοῆς», ὁ «θεωρίᾳ τὴν πρᾶξιν καταλαμπρύνας». Τὸ ἀπόσπασμα ποὺ ἀκολουθεῖ εἶναι ἀπὸ τὸ λόγο του Περὶ ψυχῆς καὶ ἀναστάσεως, ποὺ γράφτηκε τὸ φθινόπωρο τοῦ 379 μ.Χ., ὅταν ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ἐπισκέφθηκε τὴν ἀδελφή του Ὁσία Μακρίνα στὸν Πόντο, γιὰ νὰ παρηγορηθεῖ γιὰ τὸ θάνατο τοῦ ἀδελφοῦ τους Μεγάλου Βασιλείου. Ἡ Μακρίνα ἦταν ἄρρωστη, λίγο πρὶν τὸ τέλος της, ἀλλὰ εἶχε μαζί του ἕναν ἐνδιαφέροντα διάλογο ποὺ ἔδωσε ἀφορμὴ νὰ γραφτεῖ ὁ παρὼν λόγος:
«Τί, λοιπόν, πρέπει να λέω σ’ εκείνους που συμπεριφέρονται με γογγυσμό στις συμφορές;».
«Θα τους πούμε, απάντησε η δασκάλα, ότι μάταια δυσανασχετείτε, φίλοι μας, και παραπονείσθε για τη σειρά της αναγκαίας ροής των πραγμάτων (στη ζωή)· αγνοείτε το σκοπό τον οποίο εξυπηρετεί το κάθετι στο σύμπαν, ότι δηλαδή όλα, ακολουθώντας κάποια τάξη και συνέπεια σύμφωνα με το σχέδιο του σοφού καθοδηγητή, πρέπει να οικειωθούν τη θεία φύση. Γι’ αυτό το σκοπό δημιουργήθηκε η λογική φύση, για να μη μένει ανεκμετάλλευτος ο πλούτος των θείων αγαθών. Αλλά είναι, σαν να κατασκεύασε η θεία Σοφία, που έφτιαξε τα πάντα, τα δοχεία των ψυχών ως αγγεία προαιρετικά, στα οποία υπάρχει χώρος για να δεχτούν τα αγαθά· και ο οποίος (χώρος) συνέχεια αυξάνει με την προσθήκη εισερχομένων αγαθών.
»Τέτοια είναι η μετοχή στα αγαθά του Θεού, ώστε αυτόν που μετέχει να τον καθιστά μεγαλύτερο και πιο δεκτικό· προσθέτει δύναμη και μέγεθος σ’ αυτόν που τα δέχεται (τα αγαθά), με αποτέλεσμα να αυξάνεται αυτός που τρέφεται μ’ αυτά και να μην σταματά ποτέ η αύξηση. Διότι, καθώς η πηγή των αγαθών είναι αστείρευτη, η φύση του μετέχοντος σ’ αυτά, επειδή τίποτε απ’ όσα λαμβάνει δεν είναι σκουπίδι και άχρηστο και όλο όσο εισέρχεται προστίθεται στο μέγεθος του, γίνεται πιο ελκυστική για το αγαθό και περισσότερο ευρύχωρη. Διότι και τα δύο ενισχύονται το ένα από το άλλο: και η δύναμη που τρέφεται με την αφθονία των αγαθών συντελεί στην αύξηση, και η χορηγία που τρέφει μεγαλώνει κι αυτή μαζί με την επίδοση των μετεχόντων που αυξάνουν. Και είναι εύλογο να φτάσει σε τέτοιο μέγεθος (η φύση μας), επειδή δεν υπάρχει κανένα όριο να σταματήσει την αύξησή της.
»Αφού, λοιπόν, υπάρχουν μπροστά μας τέτοια αγαθά, αγανακτείτε για την πορεία που έχει χαραχθεί στη φύση μας, για να βαδίσει προς το σκοπό της; Διότι, δεν υπάρχει άλλος δρόμος να βαδίσουμε προς εκείνα (τα αγαθά), αν αυτό το βάρος μας, εννοώ το βαρύ και γήϊνο φορτίο μας, δεν ξεφορτωθεί από την ψυχή μας· κι αν δεν καθαρθούμε με μεγαλύτερη επιμέλεια από την προσκόλλησή μας σ’ αυτό, που την αποκτήσαμε στην παρούσα ζωή, ώστε με την καθαρότητα να μπορέσουμε να πλησιάσουμε στο όμοιό μας (Θεό).
»Εάν πάλι είσαι πολύ δεμένος με το σώμα αυτό και σε στενοχωρεί ο χωρισμός από το αγαπημένο σου, μην απελπίζεσαι γι’ αυτό. Διότι θα δεις αυτό το σωματικό περίβλημα, που τώρα το διαλύει ο θάνατος, να υφαίνεται πάλι με τα ίδια υλικά· όχι βέβαια για να δώσι την ίδια παχιά και βαρειά μορφή, αλλά με κλώσιμο του νήματος για να υφάνει πιο λεπτή και αέρινη μορφή. Έτσι, και θα είναι κοντά σου το αγαπημένο (σώμα) και θα έχει αποκαταστασθεί αυτό σε καλύτερη και ωραιότερη ομορφιά».
Πηγή: http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/paterikon/grhgorios_nysshs_ta_makrineia.htm
