Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2014

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ´ΛΟΥΚΑ

         Κυριακή ΙΕ´Λουκᾶ
           Ὁ Ζακχαῖος

     π. Χρήστου Ζαχαράκη


Τὸ μεγαλύτερο μυστήριο ποὺ συντελεῖται μέσα μας παραμένει πάντοτε ἡ συνάντησή μας μὲ τὸ Θεό. Μιὰ συνάντηση ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ γίνει στὰ θεσμοποιημένα ἠθικά πρότυπα ποὺ ἀντιπροσωπεύει καὶ ἐπιτάσσει τὸ πλῆθος· ἐνῶ ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς «ἦλθεν εἰς τὸν κόσμον ἁμαρτωλοὺς σῶσαι»,   «πάντες διεγόγγυζον λέγοντες ὅτι παρὰ ἁμαρτωλῷ ἀνδρὶ εἰσῆλθε καταλῦσαι».  
Ὁ ἄνθρωπος εἶναι τόσο μικρὸς, ποὺ χάνεται μέσα στὸ πλῆθος, τὸ ἀκολουθεῖ, γίνεται εὔκολα μέρος του… Ξεχωρίζει ὅμως πάντα ἡ ἐμφανὴς ἀδικία καὶ ἁμαρτωλότητά του, γιατὶ τὸ πλῆθος «ἀκολουθεῖ» τὸν Ἰησοῦ, τηρεῖ τὸ Νόμο καὶ τὶς ἐντολές, μὲ τὴ λογικὴ πάντα καὶ τὰ μέτρα τοῦ κόσμου, γι᾽ αὐτὸ μπορεῖ νὰ  κατατάσσει τὸν Ζακχαῖο ἐκεῖ ποὺ τοῦ ἀξίζει, ἀλλὰ καὶ νὰ θέλει νὰ ἐπιβάλλει στὸ Χριστὸ ποῦ νὰ μείνει. Μέσα στὸ θρησκευόμενο πλῆθος δὲν χάνεται μόνο ὁ ἄνθρωπος, μὰ κι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, γιὰ νὰ ἔχει ἐφαρμογή ἐδὼ ὁ λόγος του, ὅταν μιλοῦσε γιὰ τὶς παραβολές, «ἵνα βλέποντες βλέπωσιν καὶ μὴ ἴδωσιν, καὶ ἀκούοντες ἀκούωσιν καὶ μὴ συνιῶσιν».
Ἀπὸ τὸ πλῆθος ξεφεύγει κανεὶς τὶς στιγμὲς ἐκεῖνες ποὺ μένει μόνος μὲ τὸν ἑαυτό του, μὲ τὸν πόνο καὶ τὶς ἁμαρτίες του, τὴν ἀγωνία καὶ τὶς προσδοκίες του, ὅταν ἁπλώνει μπροστά του τὴ ζωή του ὁλόκληρη καὶ τὴν ἀφήνει ν᾽ ἀγγίζει τὰ σύννεφα, καὶ παρακαλᾶ τότε τὸ Θεὸ νὰ τὰ ξεδιαλύνει, γιὰ νά ᾽χει ἐλπίδα στὸν Οὐρανό. Μονάχα ὁ πόνος θεριεύει τὸν πόθο καὶ μονάχα ὁ πόθος θὰ βρεῖ μιὰ συκιά ν᾽ ἀνεβεῖ, νὰ ξεχωρίσει ἀπ᾽ τὸ πλῆθος. Καὶ τότε θὰ διαπιστώσει πὼς ὁ Χριστὸς εἶναι ἐκεῖ, τὸ βλέμμα του τὸν ἀγγίζει ἀμέσως, ὄχι γιὰ νὰ τὸν ἐπιπλήξει, μὰ γιὰ νὰ τὸν λυτρώσει. Ἡ ἀγωνία του μεταμορφώνεται σὲ χαρὰ καὶ πρὶν καλά-καλὰ τὸν προσκαλέσει, ἔρχεται καὶ στὸ σπίτι του, «σήμερον γὰρ ἐν τῷ οἴκῳ σου δεῖ με μεῖναι», νὰ τὸ φωτίσει καὶ νὰ τ᾽ ἁγιάσει, νὰ μὴν ἀφήσει ἴχνη τῆς σκοτεινιᾶς τοῦ κόσμου σὲ τίποτα δικό του.

Ὁ ἄνθρωπος βάζει τὸν πόθο καὶ ὁ Θεός τὴ χάρη. Κι εἶναι ἡ χάρη τότε ποὺ τὸν ἀπελευθερώνει ἀπὸ τὸν κόσμο κι ἀπ᾽ ὅσα μάζευε κι ἔχτιζε μέσα τους τὴν ψυχή του. Τὰ ἐπιστρέφει στὸ πολλαπλάσιο, δὲν τὰ χρειάζεται. Μιὰ καινούργια ζωὴ ἀρχίζει, μᾶλλον τώρα ἀρχίζει νὰ βλέπει τὴ ζωή τὴν πραγματική, τὴ φωτισμένη ἀπὸ τὸ ἀληθινὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ· ἕνα φῶς ποὺ θὰ τὸ χρειαστεῖ γιὰ τὴ μεγάλη διάβαση...

Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ´ ΛΟΥΚΑ

                    ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ´ ΛΟΥΚΑ
                   Τῶν δέκα λεπρῶν

               π. Χρήστου Ζαχαράκη

 Στὴ διήγηση τῆς θεραπείας τῶν δέκα λεπρῶν στεκόμαστε  συνήθως στὴν ἀχαριστία τῶν ἐννέα θεραπευμένων ἤ στὴν εὐγνωμοσύνη τοῦ ἑνός. Ὅμως τὸ νόημά της, πέρα ἀπὸ τὸ προφανές καὶ αὐτονόητο, εἶναι πιὸ οὐσιαστικό. Τὸ Εὐαγγέλιο εἶναι εὐ-αγγέλιο διότι μᾶς ἀναγγέλει τὴ σωτηρία μας, ὅ,τι πιὸ καλὸ περιμένει, ποθεῖ κι ὀνειρεύεται κάθε ἄνθρωπος. Τὸ Εὐαγγέλιο φανερώνει τὴ φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν κόσμο. Ὁ ἄνθρωπος, πότε στὸ πρόσωπο τῶν λεπρῶν πότε στὸ πρόσωπο τοῦ Τελώνη, τοῦ πλουσίου, τοῦ ἀσώτου κλπ., εἶναι  πάντα ὁ ἁμαρτωλὸς, ὁ πονεμένος, ὁ ἀσθενής, ποὺ στὴ συνάντησή του μὲ τὸ Θεὸ θὰ δεχθεῖ τὸ ἔλεος καὶ τὴ χάρη Του.
Ἡ ὅλη διήγηση μᾶς παραπέμπει στὸ σχέδιο τῆς θείας Οἰκονομίας. Ὁ Θεὸς ἀκούγοντας τὴν κραυγὴ τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ προσφέρει τὸ ἔλεός του. Κατεβαίνει ὁ ἴδιος στὴ γῆ, γίνεται ἄνθρωπος. Ἡ ἀγάπη σὲ βγάζει πάντα ἔξω ἀπὸ τὰ ὅριά σου, διαφορετικά δὲν εἶναι ἀγάπη. Ξανάφερε στὸν ἄνθρωπο ὅ,τι εἶχε ἀπαρνηθεῖ, τὸ κατ᾽εἰκόνα· τοῦ τὸ ξανάδωσε καθαρό, ἀπαλλαγμένο ἀπ᾽τὴ φθορά καὶ τὰ δεσμὰ τοῦ θανάτου, τοῦ ἄνοιξε τὸ δρόμο... Εἶναι ἡ θεραπεία. «Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ὑπάγειν αὐτοὺς ἐκαθαρίσθησαν». Ἡ θεραπεία εἶναι γιὰ ὅλους ἀνεξαιρέτως.
Ὅμως ἡ θεραπεία δὲν εἶναι πάντα καὶ ἡ σωτηρία. Ἡ θεραπεία ἀφορᾶ στὸ ἐφήμερο, ἡ σωτηρία στὸ αἰώνιο. Ἡ θεραπεία εἶναι ὁ δρόμος· ἡ σωτηρία τὸ τέρμα. Οἱ περισσότεροι θεωροῦν τὴν θεραπεία τὸ τέρμα. Ὁ Χριστὸς εἶπε: «οὐ γὰρ ἦλθον ἵνα κρίνω τὸν κόσμον, ἀλλ' ἵνα σώσω τὸν κόσμον»(Ἰω. 12, 47). Ὅσοι μένουν στὴ θεραπεία ἀσχολοῦνται μὲ τὴν κρίση, ὅσοι ἐπιζητοῦν τὴ σωτηρία δοξάζουν τὸ Θεό. Ἐξάλλου ἡ θεραπεία δὲν εἶναι ἔργο δικό μας, ἀλλὰ τοῦ Θεοῦ. Μᾶς τὴν πρόσφερε ὁ Κύριος ἅπαξ διὰ παντὸς μὲ τὸ Σταυρὸ καὶ τὴν Ἀνάστασή του. Καὶ ἡ σωτηρία εἶναι ἔργο τοῦ Θεοῦ· θέλει ὅμως καὶ τὴ δική μας συνέργεια καὶ προπαντὸς τὴ θέληση.
«Εἷς δὲ ἐξ αὐτῶν, ἰδὼν ὅτι ἰάθη, πέστρεψε μετὰ φωνῆς μεγάλης δοξάζων τὸν Θεόνκαὶ πεσεν π πρόσωπον παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ εὐχαριστῶν αὐτῷ· καὶ αὐτὸς ἦν Σαμαρείτης»..Ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο  παρατηροῦμε καὶ σὲ ἄλλες διηγήσεις εἶναι ὅτι ἄνθρωποι ἀλλογενεῖς, περιθωριοποιημένοι, ἤ «βαριὰ» ἁμαρτωλοί δέχονται πιὸ εὔκολα καὶ πιὸ πρόθυμα τὸ λόγο καὶ τὴ σωτηρία ἀπὸ τὸν Ἰησοῦ Χριστό· ἐνῶ πάλι ἄνθρωποι εἴτε τοῦ ἱερατείου εἴτε τῆς θρησκευτικῆς κοινότητας νὰ τὸν ἀντιμετωπίζουν καχύποπτα ἕως καὶ ἐχθρικά. Τὸ πιὸ ἐπικίνδυνο δηλαδὴ γιὰ τὴ  σωτηρίας μας εἶναι ἡ ψευδαίσθηση τῆς ἠθικῆς ἐπάρκειας.
Σωτηρία δὲν εἶναι νὰ ξανακλείσουμε τὸν ἑαυτό μας, ὀρθώνοντας γύρω μας ἕνα τεῖχος ἠθικῶν ἀρχῶν καὶ κανόνων.  Σωτηρία εἶναι νὰ μποροῦμε νὰ χαροῦμε τὴν ὀμορφιὰ τῆς ἀληθινῆς ζωῆς, ὅπως τὴν ἔπλασε καὶ μᾶς τὴν παρέδωσε ὁ Θεός. Ἡ σωτηρία εἶναι χαρὰ, εἶναι ἡ χαρὰ ποὺ ξεπηδάει μέσα ἀπὸ τὸν πόνο, εἶναι ἡ χαρὰ ποὺ πηγάζει ἀπὸ τὴ ζωντανὴ παρουσία τοῦ Θεοῦ καὶ ξεσπάει σὲ αἶνο καὶ δόξα, «πέστρεψε μετὰ φωνῆς μεγάλης δοξάζων τὸν Θεόν».

Πέμπτη 16 Ιανουαρίου 2014

ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ

 Κυριακὴ μετὰ τὰ Φῶτα
  π. Χρήστου Ζαχαράκη

Τὴν Κυριακὴ πρὶν τὰ Φῶτα τὸ Εὐαγγέλιο μᾶς μίλησε γιὰ τὴ μετάνοια ὡς ἔργο τοῦ Προφήτη· σήμερα, Κυριακὴ μετὰ τὰ Φῶτα,   μᾶς ἀποκαλύπτει πὼς ἡ μετάνοια εἶναι τὸ ἔργο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ φανερώνει τὸ πόσο μεγάλο καὶ  σημαντικὸ γιὰ τὴ σωτηρία μας εἶναι τὸ θέμα τῆς μετάνοιας, ἐνῶ παράλληλα δείχνει καὶ τὸ πόσο ἀπομακρυνόμαστε ἀπὸ τὴν ἀληθινὴ μετάνοια, - οὐσιαστικὰ ἀπομακρυνόμαστε ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸ Θεό -,  ὅταν τὴν ἀντιμετωπίζουμε εἴτε ψυχολογικὰ ὡς μεταμέλεια, εἴτε νομικίστικα ὡς ἄφεση. Ἡ ἄμεση σύνδεσή της μὲ τὴ Βάπτιση τοῦ Κυρίου φωτίζει «τοῖς καθημένοις ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου», εἶναι ἀκριβῶς τὸ θεῖο ἐκεῖνο φῶς ποὺ ἀνατέλει μέσα στὴ σκοτεινὴ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου, ποὺ ἐπιστρέφει στὸ Θεό. Ἡ ἐπιστροφὴ εἶναι ποὺ φέρνει τὴ μετάνοια, ἄν δὲν λάμψει τὸ φῶς μέσα σου δὲν μετανοιώνεις ποτὲ, παρὰ μόνο προσθέτεις στὴν ψυχή σου καὶ τὸ βάρος τῶν θλίψεων καὶ τῶν ἐνοχῶν. Μονάχα ὅταν πλησιάσεις τὸ φῶς μπορεῖς νὰ δεῖς καθαρά, τότε διαλύονται τὰ σκοτάδια μέσα σου καὶ γνωρίζεις τὸν ἑαυτό σου.
Ἡ σύνδεση   τῆς μετάνοιας μὲ τὴ Βάπτιση τοῦ Κυρίου καὶ πολὺ περισσότερο ἡ ἴδια ἡ Βάπτισή Του, μᾶς ἀποκαλύπτουν τὴν πραγματικὴ φύση καὶ τὸ νόημα τῆς μετάνοιας. Ἡ Βάπτιση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ δὲν ἦταν συμβολική, ἀλλὰ πραγματική! «Οτω γρ πρέπον στν μν πληρσαι πσαν δικαιοσύνην». Ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ἀποδοχὴ τοῦ Βαπτίσματος τοῦ Χριστοῦ. Μετάνοια λοιπὸν εἶναι νὰ ζεῖς τὴ ζωὴ τῆς Βαπτίσεως. Πρῶτα ὡς ἀποταγὴ τοῦ Σατανᾶ, τῶν ἔργων του, τῆς λατρείας καὶ τῶν ἀγγέλων του κι ἔπειτα ὡς  σύνταξη μὲ τὸ Χριστό!. Ἡ κολυμβήθρα, ἡ Ἐκκλησία, εἶναι ὁ τάφος τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου, μὰ ταυτόχρονα καὶ ἡ Ἀνάσταση τῆς ζωῆς. Ἡ μετάνοια εἶναι τὸ λευκὸ ἔνδυμα τῆς βαπτίσεως, εἶναι ὅ,τι βάζει ὁ ἄνθρωπος στὸ μυστήριο τῆς Θείας Οἰκονομίας.

Μετάνοια εἶναι  ν᾽ ἀφήσεις  τὴ χώρα καὶ τὴ σκιὰ τοῦ θανάτου καὶ νὰ ἐπιλέξεις νὰ ζεῖς στὸ Φῶς, ποὺ μᾶς φανερώθηκε.  Κι εἶναι ἀληθινὴ ὅταν ἀναφέρεται στὸ Θεό, ὅταν δὲν μετανοιώνεις γιὰ νὰ εἶσαι καλὸς ἄνθρωπος, ἀλλὰ νὰ εἶσαι κοντά στὸ Θεό!

Δευτέρα 6 Ιανουαρίου 2014

ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ

               
Σήμερον γὰρ ὁ τῆς Ἑορτῆς ἡμῖν ἐπέστη καιρός, καὶ χορὸς ἁγίων ἐκκλησιάζει ἡμῖν, καὶ Ἄγγελοι μετὰ ἀνθρώπων συνεορτάζουσι. Σήμερον ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἐν εἴδει περιστερᾶς, τοῖς ὕδασιν ἐπεφοίτησε. Σήμερον ὁ ἄδυτος Ἥλιος ἀνέτειλε, καὶ ὁ κόσμος τῷ φωτὶ Κυρίου καταυγάζεται. Σήμερον ἡ Σελήνη λαμπραῖς ταῖς ἀκτῖσι τῷ κόσμῳ συνεκλαμπρύνεται. Σήμερον οἱ φωτοειδεῖς ἀστέρες τῇ φαιδρότητι τῆς λάμψεως τὴν οἰκουμένην καλλωπίζουσι. Σήμερον αἱ νεφέλαι ὑετὸν δικαιοσύνης τῇ ἀνθρωπότητι οὐρανόθεν δροσίζουσι. Σήμερον ὁ Ἄκτιστος ὑπὸ τοῦ ἰδίου πλάσματος βουλῇ χειροθετεῖται. Σήμερον ὁ Προφήτης καὶ Πρόδρομος τῷ Δεσπότῃ προσέρχεται, ἀλλὰ τρόμῳ παρίσταται, ὁρῶν Θεοῦ πρὸς ἡμᾶς συγκατάβασιν. Σήμερον τὰ τοῦ Ἰορδάνου νάματα εἰς ἰάματα μεταποιεῖται τῇ τοῦ Κυρίου παρουσίᾳ. Σήμερον ῥείθροις μυστικοῖς πᾶσα ἡ κτίσις ἀρδεύεται. Σήμερον τὰ τῶν ἀνθρώπων πταίσματα τοῖς ὕδασι τοῦ Ἰορδάνου ἀπαλείφονται. Σήμερον ὁ Παράδεισος ἠνέωκται τοῖς ἀνθρώποις, καὶ ὁ τῆς Δικαιοσύνης Ἥλιος καταυγάζει ἡμῖν. Σήμερον τὸ πικρὸν ὕδωρ, τὸ ἐπὶ Μωϋσέως τῷ λαῷ, εἰς γλυκύτητα μεταποιεῖται τῇ τοῦ Κυρίου παρουσίᾳ. Σήμερον τοῦ παλαιοῦ θρήνου ἀπηλλάγημεν καὶ ὡς νέος Ἰσραὴλ διεσώθημεν. Σήμερον τοῦ σκότους ἐλυτρώθημεν, καὶ τῷ φωτὶ τῆς θεογνωσίας καταυγαζόμεθα. Σήμερον ἡ ἀχλὺς τοῦ κόσμου καθαίρεται τῇ ἐπιφανείᾳ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. Σήμερον λαμπαδοφεγγεῖ πᾶσα ἡ κτίσις ἄνωθεν. Σήμερον ἡ πλάνη κατήργηται, καὶ ὁδὸν ἡμῖν σωτηρίας ἐργάζεται ἡ τοῦ Δεσπότου ἐπέλευσις. Σήμερον τὰ ἄνω τοῖς κάτω συνεορτάζει, καὶ τὰ κάτω τοῖς ἄνω συνομιλεῖ. Σήμερον ἡ ἱερὰ καὶ μεγαλόφωνος τῶν Ὀρθοδόξων πανήγυρις ἀγάλλεται. Σήμερον ὁ Δεσπότης πρὸς τὸ βάπτισμα ἐπείγεται, ἵνα ἀναβιβάσῃ πρὸς ὕψος τὸ ἀνθρώπινον. Σήμερον ὁ ἀκλινὴς τῷ ἰδίῳ οἰκέτῃ ὑποκλίνεται, ἵνα ἡμᾶς ἐκ τῆς δουλείας ἐλευθερώσῃ. Σήμερον Βασιλείαν οὐρανῶν ὠνησάμεθα· τῆς γὰρ Βασιλείας τοῦ Κυρίου οὐκ ἔσται τέλος. Σήμερον γῆ καὶ θάλασσα τὴν τοῦ κόσμου χαρὰν ἐμερίσαντο, καὶ ὁ κόσμος εὐφροσύνης πεπλήρωται. Εἴδοσάν σε ὕδατα, ὁ Θεός, εἴδοσάν σε ὕδατα καὶ ἐφοβήθησαν. Ὁ Ἰορδάνης ἐστράφη εἰς τὰ ὀπίσω, θεασάμενος τὸ πῦρ τῆς θεότητος, σωματικῶς κατερχόμενον, καὶ εἰσερχόμενον ἐπ᾽ αὐτόν. Ὁ Ἰορδάνης ἐστράφη εἰς τὰ ὀπίσω, θεωρῶν τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, ἐν εἴδει περιστερᾶς κατερχόμενον, καὶ περιϊπτάμενόν σοι. Ὁ Ἰορδάνης ἐστράφη εἰς τὰ ὀπίσω, ὁρῶν τὸν Ἀόρατον ὁραθέντα, τὸν Κτίστην σαρκωθέντα, τὸν Δεσπότην ἐν δούλου μορφῇ. Ὁ Ἰορδάνης ἐστράφη εἰς τὰ ὀπίσω, καὶ τὰ ὄρη ἐσκίρτησαν, Θεὸν ἐν σαρκὶ καθορῶντα, καὶ νεφέλαι φωνὴν ἔδωκαν, θαυμάζουσαι τὸν παραγενόμενον, φῶς ἐκ φωτός, Θεὸν ἀληθινὸν ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ, δεσποτικὴν πανήγυριν σήμερον ἐν τῷ Ἰορδάνῃ ὁρῶντες, αὐτὸν δὲ τὸν τῆς παρακοῆς θάνατον, καὶ τὸ τῆς πλάνης κέντρον, καὶ τὸν τοῦ, ᾍδου σύνδεσμον ἐν τῷ Ἰορδάνῃ βυθίσαντα, καὶ Βάπτισμα σωτηρίας τῷ κόσμῳ δωρησάμενον.

* Εὐχὴ τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ

Ποίημα Σωφρονίου Πατριάρχου Ἱεροσολύμων