ΤΡΙΩΔΙΟΝ

         π.Χρήστου Ζαχαράκη
              
                    Η παραβολή 
      τοῦ Τελώνη καὶ τοῦ Φαρισαίου

Ἐκεῖνο ποὺ δικαιώνει τὸν ἄνθρωπο μπροστὰ στὸ Θεὸ εἶναι ἐντελῶς διαφορετικὸ ἀπ᾽ αὐτὸ ποὺ τὸν δικαιώνει στὸν κόσμο ἤ καὶ στὸν ἑαυτό του ἀκόμα. Ἡ μεγαλύτερη ἁμαρτία τοῦ καιροῦ μας εἶναι ἡ «πνευματικότητα», ἡ ψευδοθρησκευτικότητα ἐκείνη μὲ τὴν ὁποία  ὁ ἄνθρωπος διασκεδάζει τὶς ἐνοχές του ἤ δικαιώνει τὴν ἀμετανοησία του, συσσωρεύοντας ξαφνικά χριστιανικές ἀρετές καὶ εὐσέβεια, τόσο μικρόψυχη ποὺ ὁ ἄλλος ἀπουσιάζει παντελῶς. Ὅταν ἁμαρτία θεωρεῖται τὸ ἠθικό παράπτωμα, τὸ ἀντίθετο, δηλαδὴ ἡ ἀποφυγή τῶν ἠθικῶν παραπτωμάτων, στολισμένη καὶ μὲ λίγη εὐσέβεια, πολὺ εὔκολα σὲ κατατάσσει στὸν παράδεισο. Πολὺ εὔκολα ἡ προσευχή μετατρέπεται σὲ κενοδοξία καὶ ἀλαζονεία: ‘Θεέ μου, σὲ εὐχαριστῶ, γιατὶ ἐγὼ δὲν εἶμαι σὰν τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, τοὺς κλέφτες, τοὺς ἄδικους, τοὺς ἄτιμους ἤ καὶ σὰν τοῦτον ἐδῶ τὸν Τελώνη᾽. Ὅμως ἁμαρτία δὲν εἶναι ἁπλά καὶ μόνο τὰ ἠθικά παραπτώματα, ἀλλὰ   ἡ ἀποστασία ἀπὸ τὴ ζωὴ τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ σύνταξη μὲ τὴ ζωὴ τοῦ κόσμου. Κι ἀκόμα μεγαλύτερη ἀμαρτία εἶναι ν᾽ ἀκολουθεῖς τὸ Θεό χωρὶς νὰ ἀποτάσσεσαι τόν κόσμο…

Πνευματικότητα δὲν εἶναι ἡ ἀναζήτηση ἠθικῶν ἐρεισμάτων τῶν ἐπιλογῶν μας, ἀλλὰ ἡ ἐπιλογὴ τοῦ  ἑνὸς «οὗ ἐστι χρεία»· «ζητεῖτε πρῶτον τὴν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ». Πνευματικότητα δὲν εἶναι  ἡ αὐτοκατάταξη στοὺς σεσωσμένους, ἀλλὰ ἡ ἀναδοχή τοῦ σταυροῦ μας· «ἑαυτοὺς δικαιοῦν μὴ σπουδάζωμεν».  Πνευματικότητα δὲν εἶναι ἡ καύχηση, ἀλλὰ τὰ δάκρυα τῆς μετάνοιας· «τὸν τῆς κενοδοξίας, τύφον μισήσωμεν». Πνευματικότητα δὲν εἶναι ἡ πολυλογία τῆς προσευχῆς, μὰ ἡ σιωπὴ τῆς προσευχῆς κι ὁ λυγμός τῆς ταπείνωσης· «ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ». Πνευματικότητα, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, εἶναι «μὴ ἐν τῷ πολλάκις περὶ Θεοῦ λαλεῖν, ἀλλ᾽ ἐν τῷ τὰ πλείω σιγᾶν εἶναι τιθέμενοι», ὄχι τὸ νὰ μιλᾶτε συνέχεια γιὰ τὸ Θεό, ἀλλὰ τὸ νὰ εἶστε διατεθειμένοι νὰ σωπαίνετε περισσότερο.

Ἡ προσευχή εἶναι κι αὐτὴ ἕνα μυστήριο, μᾶς ἀνοίγει δρόμους ποὺ σὲ ἄλλες στιγμές μένουν καλὰ κλεισμένοι. Εἶναι οἱ στιγμές ἐκεῖνες ποὺ στεκόμαστε, ὄχι «πρὸς ἑαυτὸν»  οὔτε ἀπέναντι, ἀλλὰ μπροστά στὸ Θεό, μὲ τὸ κεφάλι σκυμμένο, κι ἀφήνουμε τὴν ἀγάπη του νὰ μᾶς σκεπάσει, νὰ ἐλευθερώσει τὰ δάκρυα καὶ τὸν πόνο τῆς καρδιᾶς μας. Εἶναι οἱ στιγμές ποὺ ἀφήνεται μέσα στὴν ταπείνωσή του ὁ ἄνθρωπος -ὅπως εἶναι-   μικρός καὶ ὑψώνεται ἀπ᾽ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ -ὅπως πλάσθηκε- μέγας.

Οἱ ἅγιοι Ἀνάργυροι Κῦρος καὶ Ἰωάννης*

Δέν θά μπορέσουμε ποτέ νά νοήσουμε τό μεγαλεῖο τῆς Ἐκκλησίας, ἄν δέ σκεφθοῦμε πώς εἶναι στεργιωμένο ἐπάνω στά ὀστᾶ χιλιάδων Μαρτύρων, κάθε τάξεως, κάθε φύλου καί κάθε ἡλικίας. Ἡ γῆ μας ὁλόκληρη κι ἄν μολύνεται κάθε μέρα ἀπό τήν ἁμαρτία τῶν ἀνθρώπων, μά εἶναι ἁγιασμένη μέ τό αἷμα τῶν ἁγίων Μαρτύρων. Γι᾽ αὐτό ψάλλει ἡ Ἐκκλησία· «Ἀθλοφόροι Κυρίου, μακαρία ἡ γῆ ἡ πιανθεῖσα τοῖς αἵμασιν ὑμῶν». Κάθε τόπος εἶναι ποτισμένος μέ ἀθῶο αἷμα καί κάθε χῶμα σκεπάζει κόκκαλα Μαρτύρων τῆς πίστεως, σάν κι αὐτῶν τῶν ὁποίων σήμερα ἡ Ἐκκλησία ἐπιτελεῖ τή μνήμη, Κύρου καί Ἰωάννου τῶν θαυματουργῶν Ἀναργύρων καί Ἀθανασίας καί τῶν θυγατέρων της Θεοδότης, Θεοκτίστης καί Εὐδοξίας. Εἶναι κι αὐτοί ἀπό τίς μυριάδες τῶν μαρτύρων, γιά τούς ὁποίους μιλεῖ τό Πνεῦμα στήν Ἀποκάλυψη· «πεπελεκισμένοι διά τήν μαρτυρίαν Ἰησοῦ καί διά τόν λόγον τοῦ Θεοῦ».

*Ἐπισκόπου Διονυσίου Λ. Ψαριανοῦ, Μητροπολίτου Σερβίων καὶ Κοζάνης, ΜΙΚΡΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ*, Ἐκδόσεις Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθῆναι 1979.

Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος*

Μεταξύ τῶν πρώτων Πατέρων καί Μαρτύρων τῆς Ἐκκλησίας, ἀμέσως μετά τούς ἁγίους Ἀποστόλους, εἶναι ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ θεοφόρος, Ἐπίσκοπος Ἀντιοχείας. Ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος ὡδηγήθηκε δέσμιος ἀπό τήν Ἀντιόχεια στή Ρώμη κι ὁ μαρτυρικός του θάνατος ἀπό τά θηρία στόν ἱππόδρομο ἔγινε θέαμα στόν μαινόμενο ρωμαϊκό ὄχλο. Ὅ,τι ἀπόμεινε ἀπό τό σῶμα τοῦ ἁγίου Ἐπισκόπου μαζεύθηκε μέ εὐλάβεια ἀπό τούς χριστιανούς καί μεταφέρθηκε πρός ἐνταφιασμό στήν Ἀντιόχεια. Ἀνάμνηση λοιπόν αὐτῆς τῆς ἀνακομιδῆς τῶν λειψάνων τοῦ ἁγίου Ἰγνατίου ἐπιτελεῖ σήμερα ἡ Ἐκκλησία κι ἐμεῖς φέρνομε στή σκέψη μας πώς τίποτα τωόντι δέν ὑπάρχει τιμιώτερο στή γῆ ἀπό τά λείψανα τῶν ἁγίων Μαρτύρων. Ἀπό τά λείψανα αὐτά, λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Ἐπίσκοπος Νύσσης, βγαίνει φῶς καί λάμψη, «οἵα ἐκ καθαροῦ γίνεται κατόπτρου, ὅταν πρός τόν ἥλιον τεθῇ ἀντιπρόσωπον...».

*Ἐπισκόπου Διονυσίου Λ. Ψαριανοῦ, Μητροπολίτου Σερβίων καὶ Κοζάνης, ΜΙΚΡΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ*, Ἐκδόσεις Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθῆναι 1979.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος*

Στίς 27 Ἰανουαρίου τοῦ 438, τριανταένα χρόνια ὕστερα ἀπό τόν θάνατό του, ἔφεραν στήν Κωνσταντινούπολη ἀπό τήν Κουκουσό τῆς Ἀρμενίας τά ὀστᾶ τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, τοῦ μεγάλου Ἱεράρχου καί οἰκουμενικοῦ Διδασκάλου. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, στήν Ἀντιόχεια Πρεσβύτερος καί στήν Κωνσταντινούπολη Ἐπίσκοπος, εἶναι ὁ ἀκούραστος διδάσκαλος τοῦ ποιμνίου του, ὁ ἀσκητικός μοναχός, ὁ δραστήριος κληρικός, ὁ ἀτρόμητος μαχητής, ποὺ συγκρούεται κατά μέτωπο μέ τήν κακία, χτυπᾶ σάν τόν Πρόδρομο τήν παρανομία καί πέφτει τελειώνοντας μαρτυρικά τὸ βίο του. Εἶναι ὁ καλός ποιμήν, ὁ ὅσιος καί ὁ μάρτυς. Πολλούς ἀπό τούς ἁγίους Μάρτυρας ἐγκωμίασε καί στό τέλος φάνηκε ἀπόλυτα συνεπής στά λόγια του· «...εἴ τις βούλεται ἐπαινεῖν μάρτυρας, μιμείσθω μάρτυρας· εἴ τις βούλεται ἐγκωμιάζειν τούς ἀθλητὰς τῆς εὐσεβείας, ζηλούτω τόν ἐκείνων πόνον».

*Ἐπισκόπου Διονυσίου Λ. Ψαριανοῦ, Μητροπολίτου Σερβίων καὶ Κοζάνης, ΜΙΚΡΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ*, Ἐκδόσεις Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθῆναι 1979.